سابقه و هدف: برنج از پرمصرف­ترین غلات ایران به­شمار می­آید. با توجه به افزایش متوسط مصرف سرانه برنج در ایران، واردات این محصول بیش از پیش افزایش یافته است. آلودگی برنج به فلزات سنگین و ورود آن به زنجیره غذایی می­تواند اثرات مخربی بر سلامت انسان به­همراه داشته باشد؛ بنابراین تعیین میزان فلزات سنگین در برنج وارداتی و ایرانی و مقایسه با استانداردهای ملی و بین‌المللی حائز اهمیت می­باشد. هدف از این پژوهش بررسی فلزات سنگین سرب، نیکل و کادمیوم در برنج‌های وارداتی هندی، تایلندی و پاکستانی در قیاس با برنج ایرانی می‌باشد.

مواد و روش‌ها: نمونه­های برنج (450 نمونه) شامل ده نشان تجاری هندی، پنج نشان تجاری ایرانی (طارم، صدری، هاشمی)، سه و دو نشان تجاری تایلندی، پاکستانی و در سه ماه متوالی از سطح بازار شهر تهران جمع­آوری شد. سنجش فلزات سنگین با استفاده از روش هضم مرطوب و دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی شعله بر مبنای روش استاندارد بین‌المللی AOAC صورت گرفت.

یافته‌ها‌: میانگین میزان کادمیوم در برنج­های وارداتی بیش از حد مجاز استاندارد ملی بود و به طور معنی­داری بیش از برنج ایرانی
(mgkg^-1003/0±010/0) می­باشد (05/0P<).سرب در نمونه­های برنج هندی (mg kg^-1237/0±297/1) بیش از سایر نمونه­های برنج مورد مطالعه بود و بیش از حد مجاز استاندارد ملی و بین‌المللی تعیین گردید (05/0P<). نمونه­های برنج از نظر میزان نیکل در حد استاندارد می‌باشند. بین میزان نیکل در نمونه­های برنج مورد بررسی اختلاف معنی­­داری مشاهده نشد (05/0 (P≥. مقادیر مجاز دریافتی قابل تحمل در هفته (PTWI) برای هریک از فلزات سنگین تعیین شد و با حد مجاز اعلام شده به­وسیلهFAO/ WHO  مورد مقایسه قرار گرفت.

نتیجه گیری: میزان فلزات سنگین به ویژه سرب و کادمیوم بیش از حد مجاز تعیین شده بود. بنابراین لازم است نظارت دقیق­تری از سوی سیستم­های نظارتی ذیصلاح بر واردات برنج صورت پذیرد.