|
امکان‌سنجی غنی‌سازی خاک اقلیمهای یازده گانه ایران در راستای برنامه‌های مکمل یاری
|
فرحناز مرادی پور    ، عبدالمجید مهدوی دامغانی* ، فاطمه آقامیر ، مرضیه وحید دستجردی ، حسین محمودی |
| دانشیار گروه اگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران ، Mmd323@gmail.com |
|
|
چکیده: (821 مشاهده) |
سابقه و هدف: گزارش اخیر سازمان ملل متحد حاکی از این است که ایران شاهد کاهش نسبی درصد شیوع گرسنگی، و افزایش سوء تغذیه می‌باشد. غنی‌سازی خاک هم‌گام با مکمل‌یاری، از راهبردهای ساده، به دور از آلودگی، فراهم برای همه افراد، قابل دسترس و سودآور، توانایی پیش‌گیری و یا کنترل نارسایی‌های تغذیه‌ای را دارا می‌باشد. بررسی ارتباط سوء تغذیه و کمبود عناصر غذایی خاک در اقلیمهای پرخطر ایران در راستای برنامه غنی‌سازی خاک ضروری است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش در شناسایی بهبود درک روابط بین کمبود عناصر غذایی خاک و سلامت گروه‌های جمعیتی شامل پیراسنج‌های خونی و نمایه‌های تن سنجی، در مقاطع مختلف سنی و فیزیولوژی (کودکان، نوجوانان، زنان باردار و میانسال)، به تفکیک جنس و منطقه (شهر و روستا) در اقلیم 11 گانه ایران و با پیشنهاد سامانه شاخص‌های ارزیابی و مقایسه تجزیه و تحلیل چندفاکتوری انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که در تمامی گروه‌های هدف، بیشترین شاخص ترکیبی در کم‌خونی گروه‌های هدف جمعیت ایران با کمبود Fe در خاک، کمبود ویتامین D با کمبود عناصر غذایی P در خاک و کمبود Zn در گروه‌های جمعیت با کمبود Zn در خاک ارتباط داشته است. با مکمل‌یاری محدود هنوز بیشترین چالش‌های حاصلخیزی خاک و سوء تغذیه در استان‌های سیستان و بلوچستان، جنوب خراسان، شرق کرمان، بوشهر، هرمزگان و خوزستان وجود دارد.
نتیجه گیری: در این پژوهش، نقشه‌های مناطق پرخطر در توجه همزمان مکمل یاری و غنی سازی زراعی در راستای تعیین الویت برنامه‌های مداخله‌ای پیشنهاد شد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: سوء تغذیه، خاک، غنی سازی زراعی، عناصر غذایی، ریزمغذی |
|
|
متن کامل [PDF 903 kb]
(214 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تغذيه
دریافت: 1401/4/19 | پذیرش: 1401/7/27 | انتشار: 1401/10/3
|
|
|
|
|
|
