|
رابطه امنیت غذایی با وضعیت وزن اعضای بزرگسال خانوارهای ایرانی
|
فاطمه محمدی نصرآبادی*   ، نسرین امیدوار ، آناهیتا هوشیار راد ، یدا. . محرابی ، مرتضی عبداللهی |
| ، f_mohammadi_2001@yahoo.com |
|
|
چکیده: (24975 مشاهده) |
| سابقه و هدف: با اینکه انتظار می‌رود افراد دچار ناامنی غذایی، دریافت غذایی پایین و در نتیجه، ذخایر چربی بدنی اندک و اضافه وزن کمتری داشته باشند، اما این همبستگی در مطالعات به خوبی مشخص نشده است. این مطالعه به منظور بررسی رابطه میان ناامنی غذایی و وضعیت وزن بدن در بزرگسالان زن و مرد خانوارهای ایرانی و ارزیابی ارتباط برخی عوامل اجتماعی- اقتصادی با آن، طراحی و اجرا شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی، نمونه‌های مورد بررسی را اعضای بالای 20 سال خانوارهای ایرانی شرکت کننده در "طرح جامع مطالعات الگوی مصرف مواد غذایی خانوار و وضعیت تغذیه‌ای کشور" طی سال‌های 81-1379 تشکیل می‌دادند. نمونه‌گیری و انتخاب خانوارهای شهری و روستایی به روش سیستماتیک خوشه‌ای توسط مرکز آمار ایران انجام شد. قد و وزن همه اعضای خانوار مطابق دستورالعمل های استاندارد، اندازه گیری و نمایه توده بدن(BMI) محاسبه شد. وضعیت وزن بر پایه حدود مرزی NIH تعریف شد. وضعیت اجتماعی و اقتصادی خانوارها با تکمیل پرسشنامه ارزیابی شد. داده‌های الگوی مصرف مواد غذایی با استفاده از پرسشنامه‌های 24 ساعت یادآمد خوراک در سه روز متوالی به روش توأمان یادآمد ـ توزینی جمع آوری شد. نیاز به انرژی برای هر یک از افراد خانوار، جداگانه و بر اساس معادله‌های FAO/WHO محاسبه و میانگین سرانه نیاز به انرژی تعیین شد. ناامنی غذایی در سه سطح تعریف شد. تأمینِ 80 تا 89% انرژی مورد نیاز روزانه به عنوان ناامنی خفیف، 70 تا 79% به عنوان ناامنی متوسط و کمتر از 70% به عنوان ناامنی شدید در نظر گرفته شد. به منظور بررسی تاثیر همزمان متغیرهای تشکیل دهنده وضعیت اجتماعی- اقتصادی و متغیر رتبه‌ای امنیت غذایی به طور همزمان روی وضعیت وزن از رگرسیون لجستیک استفاده شد.
یافته ها: در این تحقیق 7158 خانوار، 2496 (9/34%) خانوار روستایی و 4662 (1/65%) خانوار شهری مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد مردان و زنان بالای 20 سال به ترتیب 6083 و 7960 نفر بود. میزان ناامنی غذایی در 2/5% از خانوارها شدید، در 6/7% متوسط و در 4/10% خفیف طبقه بندی شد. مردان 30% دچار اضافه وزن و 9/9% چاق بودند. این ارقام در زنان به ترتیب 3/34 و 7/26% و به طور معنی‌دار با مردان متفاوت بود (001/0P<). پس از کنترل متغیرهای وضعیت اجتماعی- اقتصادی، رابطه‌ای بین وضعیت وزن در مردان و ناامنی غذایی خانوار مشاهده نشد؛ هر چند که اضافه وزن در مردان با افزایش سطح تحصیلات از بی‌سواد به ابتدایی (05/0P<)، مالکیت واحد مسکونی (01/0P<) و امتیاز بالاتر امکانات و تسهیلات زندگی (001/0P<) رابطه مثبت و معنی‌دار نشان داد. احتمال اضافه وزن در زنانِ با ناامنی شدید و متوسط، 5/1 برابر (001/0P<، به ترتیب94/1-22/1CI: و 88/1-27/1:CI) و در زنانِ با ناامنی خفیف 2/1 برابر (001/0p< ،43/1-04/1CI:) زنان خانوارهای دارای امنیت غذایی بود. در عین حال، اضافه وزن در زنان با افزایش سطح تحصیلات، کاهش و با تأهل، شهری بودن، بالا رفتن امتیاز امکانات و تسهیلات زندگی (001/0P<) و ملکی بودن نحوه تصرف واحد مسکونی (05/0P<) افزایش داشت.
نتیجه گیری: ناامنی غذایی با افزایش وزن بدن در زنان ایرانی همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. احتمال وجود اضافه وزن در زنان، با ناامنی غذایی بیشتر می‌شود. این همبستگی در مردان مشخص نیست. |
|
| واژه‌های کلیدی: امنیت غذایی، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، اضافه وزن/چاقی، خانوار، جنسیت |
|
|
متن کامل [PDF 284 kb]
(3368 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشي |
موضوع مقاله:
صنايع غذايي
دریافت: 1387/7/24 | انتشار: 1387/7/24
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
