فرزاد شیدفر، مهدی منتظر، معصومه عموییان، حمیدرضا عزیزی،
دوره ۲، شماره ۳ - ( ۹-۱۳۸۶ )
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به فقدان مرجع ملی برای قد، وزن و نمایه توده بدن کودکان ایرانی و استفاده گسترده از جداول مرجع مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۰ CDC) در ایران، ارزیابی کفایت این مرجع، لازم به نظر می‌رسید. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه شاخص‌های رشدی دختران ۶ تا ۱۵ساله بابلی با مرجع ۲۰۰۰CDC بود.
مواد و روش‌ها: ۶۰۹ دانش آموز دختر سالم ۶ تا ۱۵ ساله سالم بابلی به طور گذشته‌نگر، طی سال‌های ۸۱-۱۳۷۴ بررسی شدند. نمونه‌گیری به روش غیراحتمالی آسان (convenience) انجام شد. جهت محاسبه صدک‌های قد، وزن و نمایه توده بدن (BMI) از روش LMS و نرم افزار ۲۸/۱ LMS Light استفاده شد. پس از تبدیل داده‌های رشدی به نمره انحراف معیار، بر اساس مرجع ۲۰۰۰ CDC، میانگین این نمرات در هر گروه سنی، به تفکیک و نیز در تمامی گروه‌های سنی با هم، با استفاده از آزمون آماری one sample T-test و نرم افزار ۱/۰/۱۰SPSS عدد صفر مقایسه شد. نتیجه معنی‌دار این آزمون، به مفهوم تفاوت معنی‌دار شاخص‌های رشدی جامعه مورد بررسی با مرجع ۲۰۰۰ CDC بود.
یافته ها: میانگین انحراف معیار برای قد، وزن و شاخص توده بدنی به ترتیب (۰۰/۱SD=)۲/۰-، (۱۹/۱SD=)۳/۰- و (۱۷/۱SD=)۳/۰- بود که با صفر، اختلاف معنیداری داشتند (۰۰۰/۰=p) این نمرات، بیانگر مقدار اختلاف با مرجع بودند. این اختلاف با افزایش سن، کاهش یافت و در سنین ۶ تا ۱۱ سالگی برجسته‌تر بود. در این سنین، مقادیر انحراف معیار قد، وزن و شاخص توده بدن، به ترتیب، (۰۱/۱=SD) ۲۴/۰- ، (۱۰/۱=SD) ۴۸/۰- و (۱۵/۱=SD) ۴۶/۰- بود که با صفر، اختلاف آماری معنیداری داشتند (۰۰۰/۰=p). منحنی‌های رشد رسم شدند.
نتیجه گیری: مقادیر قد، وزن و شاخص توده بدنی جامعه مورد مطالعه، همگی از مقادیر ۲۰۰۰ CDC کمتر بوده و کاربرد مرجع ۲۰۰۰CDC برای دختران شهر بابل مناسب نیست. با توجه به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی، تعمیم‌پذیری نتایج باید با احتیاط صورت گیرد. این مطالعه، ایجاد یک مرجع محلی برای رشد و نمو را پیشنهاد می‌کند.
