مرتضی محمدی، محمد قربانی، عادل بیگ بابایی، سمیرا یگانه زاد، علیرضا صادقی ماهونک،
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: امروزه با توجه به این که سالیانه حجم زیادی از ضایعات محصولات کشاورزی در بخش‌های مختلف صنعت و کشاورزی تولید می‌شود و بخش عمده‌ای از این ضایعات بدون هیچ گونه تبدیلی در طبیعت رها می‌شود، لزوم استفاده و یافتن کاربرد این ضایعات، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
مواد و روش‌ها: یکی از محصولات کشاورزی با حدود ۴۰% ضایعات، میوه پسته می‌باشد. از این رو در این مطالعه ترکیبات فنولی موجود در پوست سبز پسته با استفاده از سیال مادون بحرانی آب استخراج و خواص رادیکال‌گیرندگی، احیاکنندگی آهن و پایدارکنندگی روغن برای عصاره‌ها اندازه‌گیری شد. فرایند استخراج توسط آب مادون بحرانی در دماهای ۱۲۰ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد، با نسبت اختلاط ثابت ۱:۲۰ نمونه و حلال و فشار ثابت ۳۰ بار انجام و نتایج آن با عصاره به دست آمده به روش خیساندن مقایسه شد. به عنوان شاهد مثبت از آنتی‌اکسیدان‌های BHT، اسیدآسکوربیک و آلفاتوکوفرول جهت مقایسه بهتر نتایج بهره گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که با افزایش دما از ۱۲۰ تا ۱۵۰ درجه سانتیگراد، میزان ترکیبات فنولی افزایش یافت. عصاره به دست آمده از روش خیساندن، دارای بالاترین غلظت مورد نیاز برای احیا ۵۰% از یون‌های Fe+۳ به Fe+۲ بود. عصاره به دست آمده در دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد با استفاده از آب مادون بحرانی، دارای قدرت پایدارکنندگی مشابه با BHT بود.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه میتوان بیان نمود که دمای بهینه برای استخراج ترکیبات فنولی دمای ۱۵۰ درجه سانتیگراد بود و قدرت رادیکال‌گیرندگی و احیاکنندگی عصاره‌های استخراجی به صورت معنیداری دارای همبستگی با مقدار ترکیبات فنولی بود.
