۸ نتیجه برای تنوع غذایی
لیلا آزادبخت، فاطمه زریباف، فهیمه حقیقت دوست، احمد اسماعیل زاده،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۸۹ )
چکیده
سابقه و هدف: تنوع غذایی یکی از شاخص‌های نشان‌دهنده وضعیت کل رژیم غذایی دریافتی است. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین امتیاز تنوع غذایی DDS (dietary diversity score)، چاقی و چاقی شکمی در میان دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان انجام شد.
افراد و روشها: در این مطالعه مقطعی ۲۸۹ دانشجوی سالم دختر ۱۸ تا ۲۸ ساله که نماینده دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند، به طور تصادفی انتخاب شدند. دریافت غذایی معمول افراد با استفاده از یک پرسشنامه بسامد خوراک معتبر (validated) ارزیابی شد. DDS بر اساس امتیازدهی به ۵ گروه غذایی محاسبه شد. وزن، قد و دور کمر بر اساس روش‌های استاندارد اندازه‌گیری شد. افراد بر اساس محدوده‌های چارک‌های امتیاز تنوع رژیمی تقسیم‌بندی شدند.
یافتهها: میانگین (± انحراف معیار) نمایه توده بدن و دور کمر به ترتیب kg/m۲ ۱/۵±۹/۲۵ و cm ۱۴±۵/۸۵ بود. میانگین (± انحراف معیار) امتیاز تنوع غذایی ۱۲/۱±۷۸/۶ بود. احتمال وجود چاقی با افزایش چارک‌های DDS کاهش یافت (نسبت شانس بین چارک‌ها: ۰۰/۱، ۳۹/۰، ۳۰/۰، ۲۰/۰، ۰۴/۰>P). همین روند برای چاقی شکمی نیز مشاهده شد (۰۰/۱، ۵۳/۰، ۳۵/۰، ۲۰/۰، ۰۳/۰>P). افرادی که در پایین‌ترین چارک DDS قرار داشتند، بیش از دیگران در معرض خطر اضافه وزن بودند.
نتیجه گیری: ارتباط معکوسی بین DDS با چاقی و چاقی شکمی در دانشجویان دختر اصفهانی مشاهده شد. مطالعات آینده‌نگر بیشتری برای اثبات این یافتهها لازم است.
واژگان کلیدی: امتیاز تنوع غذایی، تنوع غذایی، چاقی، چاقی شکمی، اضافه وزن
پونه دوّلو خونگر، سید رضا سبحانی، آزیتا حکمت دوست،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۴ )
چکیده
سابقه و هدف: یکی از شایع‌ترین اختلالات پوستی دوران نوجوانی و بلوغ، آکنه ولگاریس می‌باشد. مطالعات متعدد، نتایج بحث برانگیز متفاوتی را در مورد تنوع رژیم غذایی و پاتوفیزیولوژی این بیماری بیان نموده‌اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط امتیاز تنوع غذایی DDS (Dietary Diversity Score) و آکنه ولگاریس در دختران مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های شهر تهران است.
مواد و روشها: این مطالعه مورد- شاهدی بین ۱۳۵ بیمار آکنه ولگاریس و ۱۳۵ دختر نوجوان بدون هیچ علائمی از آکنه در سال ۱۳۹۳ صورت گرفت. درجه بندی شدت آکنه براساس معیار Consensus Conference On Acne Classification بود. از دو یاد آمد ۲۴ ساعته خوراک برای ارزیابی دریافت غذایی معمول افراد استفاده شد. تنوع غذایی براساس امتیازدهی به ۵ گروه غذایی بر اساس هرم غذایی دپارتمان غذا و کشاورزی آمریکا محاسبه گردید. وزن، قد و نمایه توده بدن طبق روش استاندارد اندازه گیری شد. افراد براساس محدوده چارک‌های امتیاز تنوع غذایی تقسیم بندی شدند.
یافتهها: میانگین (± انحراف معیار) امتیاز کل تنوع غذایی افراد مبتلا به آکنه و سالم به ترتیب (۷۳/۱±۷۷/۵، ۸۵/۱±۶۴/۵ و ۰۵/۰
سید مجتبی مجاوریان، محمد تقی گیلک حکیم آبادی، پروین سجادی، ایوب کریمی، سیده پرستو مجاوریان،
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: عادات غذایی و رفتار تغذیه‌ای مردم در حقیقت شکل دهنده فرهنگ غذایی هر جامعه می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تنوع غذایی در خانوارهای شهری ایران است.
مواد و روشها: مطالعه به صورت مقطعی و تحلیلی بر روی ۱۸۶۲۷ خانوار انجام گرفت. داده‌ها از نشریه درآمد و هزینه خانوار شهری ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران جمعآوری شد. در این تحقیق، برای اندازه‌گیری تنوع غذایی از نمایه بری استفاده شد. نمایه مزبور بین یک تا صفر بوده و مقدار بیشتر نشانگر تنوع غذایی بیشتر است. متغیرهای الگو مورد مطالعه، شامل متغیرهای فردی (سن، تحصیلات، جنس)؛ اجتماعی (سواد، منطقه جغرافیایی، نرخ مشارکت)؛ اقتصادی (درآمد، هزینه) میباشند.
یافتهها: افزایش یک فرد با سواد در خانوار درصدک‌های ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۹۰ موجب افزایش تنوع غذایی بترتیب ۰۰۱۳/۰، ۰۰۰۳/۰، ۰۰۰۱/۰، ۰۰۰۸/۰ و ۰۰۰۷/۰ در نمایه تنوع غذایی میشود (۰۱/۰P<). مخارج سرانه غذایی در همه صدک‌ها رابطه مثبت با تنوع غذایی دارد. در صدک میانه (۵۰%t=) افزایش ۱۰۰۰ ریال به سرانه مخارج غذایی، تنوع غذایی خانوار را ۵/۲ درصد افزایش میدهد (۰۱/۰P<). خانوارهای ساکن مناطق جنوبی و مرکزی کشور به ترتیب بیشترین و کمترین تنوع را در رژیم غذایی خود دارند.
نتیجه گیری: رفتار تنوع غذایی در خانوارهای ایرانی بیش از همه وابسته به منطقه سکونت آنها می‌باشد. رشد درآمد خانوار در صدک‌های پایین موجب افزایش تنوع غذایی میگردد. لذا رشد اقتصادی منجر به تنوع غذایی و پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر خواهد شد.
الهام قنبرزاده، احمدرضا درستی مطلق، بهنود عباسی،
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
سابقه و هدف: اضطراب یکی از مشکلات و ناراحتی‌های روان شناختی خصوصاً در نوجوانان می‌باشد که در عصر حاضر از علل ناتوانی جامعه به شمار می‌رود. امتیاز تنوع غذایی معیاری مهم برای کفایت دریافت غذایی در نوجوانان بوده و پیش بینی کننده خوبی برای بیماریهای مزمن است و ارتباط آن با بیماریهای روان شناختی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی همبستگی امتیاز تنوع غذایی با اضطراب در نوجوانان می‌باشد.
مواد و روشها: این مطالعه به صورت یک مطالعه مقطعی-تحلیلی روی ۴۱۲ نفر از دانش آموزان دبیرستان‌های دولتی دخترانه شهر بابل با روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. اطلاعات اقتصادی- اجتماعی با پرسشنامه اطلاعات عمومی و امتیاز تنوع رژیم غذایی با پرسشنامه ۲۴ ساعته یادآمد غذایی و فعالیت بدنی از طریق پرسشنامه MET ،محاسبه گردید. جهت تعیین اضطراب نوجوانان از پرسشنامه DASS-۴۲، و برای تمام تحلیل‌های آماری از نرم افزار SPSS (version ۲۴) استفاده شد.
یافتهها: این پژوهش نشان داد، میزان شیوع اضطراب به ۹/۵۱% بود و امتیاز تنوع غذایی به طور معنی داری با اضطراب (۰۰۰۱/۰>p) ارتباط داشت.
نتیجه گیری: افزایش امتیاز تنوع غذایی، با افزایش کیفیت تغذیه نوجوانان و کاهش بروز اضطراب در نوجوانان ارتباط دارد.
محمدرضا پاکروان چروده، فاطمه محمدی نصرآبادی،
دوره ۱۵، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به اهمیت بهبود سطح امنیت غذایی مهاجران، به عنوان یکی از مهمترین گروههای آسیبپذیر در سطح بینالملل، این مطالعه با هدف ارزیابی سطح امنیت غذایی و تنوع غذایی خانوارهای مهاجر افغان در مناطق جنوب استان تهران، ارتباط آن با متغیرهای اقتصادی اجتماعی و همچنین رفاه اجتماعی انجام شد.
مواد و روشها: دادههای مورد نیاز از طریق تکمیل ۳۱۷ پرسشنامه از مسئول تهیه و آماده سازی خوراک خانوار (در بیشتر مواقع زنان) در سال ۱۳۹۸ جمعآوری شد. نمونه مورد نیاز از طریق نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب و امنیت غذایی با استفاده از شاخص مقیاس ناامنی غذایی خانوار محاسبه شد. در مرحله بعد و پس از ارائه آمارههای توصیفی متغیرهای اقتصادی-اجتماعی، ارتباط بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از مدل لجستیک ارزیابی شد.
یافتهها: نتایج مطالعه نشان داد که ۳/۱۱ درصد خانوارهای مهاجر افغان دارای امنیت غذایی بوده و ۷/۱۱، ۷/۴۰ و ۳/۳۶ درصد از کل خانوارهای نمونه به ترتیب با ناامنی غذایی خفیف، متوسط و شدید مواجه هستند. بررسی وضعیت گروههای غذایی مصرفی توسط خانوارهای مهاجر نشان داد که حدود ۸۸ درصد آنان دارای تنوع غذایی بالایی هستند و تنها ۴/۳ درصد با تنوع غذایی پایین مواجه میباشند. بین شاخص ناامنی غذایی خانوارهای پناهنده افغان و تنوع غذایی ارتباط معنیداری برقرار نیست. اما ارتباط معنیداری بین شاخص رفاه اجتماعی با امنیت غذایی و تنوع غذایی برقرار است. متغیرهای اشتغال سرپرست خانوار، درآمد خانوار و تعداد فرزندان پسر از مهمترین عوامل مؤثر بر سطح امنیت غذایی و تنوع غذایی خانوارهای پناهنده افغان محسوب میشود.
نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معکوس بین رفاه اجتماعی و ناامنی غذایی خانوار، اعمال سیاستهای مرتبط با بهبود دسترسی خانوارهای پناهنده افغان به امکانات رفاهی و همچنین ارتقاء سطح زیرشاخصهای عامل رفاه اجتماعی برای بهبود سطح امنیت غذایی در این گروه توصیه میشود.
فاطمه عیوضی، پروین میرمیران، مرتضی عبداللهی، ریحانه راسخ مقام، نسرین برومندنیا، غزاله اسلامیان، آرزو حقیقیان رودسری، عادل احمدی گل، مرجان عجمی*،
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: تنوع غذایی یکی از شاخص‌های کفایت مواد مغذی دریافتی است و با رشد کودکان در ارتباط است. این مطالعه برای اولین بار در ایران به بررسی ارتباط امتیاز تنوع غذایی DDS (dietary diversity score) مادر به عنوان مهمترین فرد اثرگذار بر الگوی غذایی خانوار و به خصوص کودکان با شاخص‌های تن‌سنجی و امتیاز تنوع غذایی کودکان پیش دبستانی پرداخته است.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی ۲۳۶ کودک به همراه مادرانشان شرکت کردند. وزن ، قد و تنوع غذایی مادر و کودک به ترتیب توسط پرسشنامه یادآمدخوراک و پرسشنامه تنوع غذایی ارزیابی شد. امتیاز تنوع غذایی کودکان و مادران طبق پروتکل سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل (FAO) به سه دسته خوب، متوسط و ضعیف تقسیم شد. خانوارها نیز بر اساس وضعیت اقتصادی - اجتماعی در سه گروه ( پایین، متوسط، بالا) طبقه بندی شدند.
یافتهها: این پژوهش نشان داد قد برای سن (۰۳۴/۰=p) وزن برای سن (۰۱۳/۰=p) و وزن برای قد (۰۳/۰=p) کودک با DDS مادر ارتباط معنیداری داشت.
نتیجه گیری: هرچه امتیاز تنوع غذایی مادران بهتر باشد احتمال اینکه کودکانی با وزن برای قد، وزن برای سن و قد برای سن طبیعی‌تر داشته باشد، نسبت به مادرانی که امتیاز تنوع غذایی ضعیف دارند، بیشتر است.
مهشید رضائی، حسن عینی زیناب، نسرین امیدوار، سمانه جعفری پور، آرزو رضازاده،
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: براساس شواهد موجود، تنوع غذایی ممکن است همزمان با افزایش سن تغییر کند. کاهش تنوع غذایی در سالمندان تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل جمعیتی و اجتماعی- اقتصادی آنها قرار دارد. هدف مطالعه حاضر، تعیین و مقایسه عوامل جمعیتی و اجتماعی- اقتصادی مرتبط با امتیاز تنوع غذایی DDS ((Dietary Diversity Score در سالمندان ساکن شهر تهران در دو مقطع ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ بود.
مواد و روشها: در این مطالعه طولی، ۳۶۸ سالمند ]۲۰۴ (۴/۵۵ %) زن و ۱۶۴(۶/۴۴ %) مرد[ بالای ۶۰ سال در دو مقطع زمانی (سال ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰) مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات جمعیت شناختی و اجتماعی-اقتصادی توسط پرسشنامه و دریافت های غذایی توسط یادآمد خوراک ۲۴ ساعته برای دو روز غیر متوالی ارزیابی شدند. امتیاز تنوع غذایی بر اساس روش کانت محاسبه گردید. تحلیل آماری در نرم افزارR و با روش مدل اثر آمیخته (mixed effect model) انجام شد.
یافتهها: میانگین± انحراف معیار سن سالمندان در سال های ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۵۲/۵ ± ۰۶/۶۷ و ۴۸/۶ ± ۸۹/۷۰ سال بود. میانگین DDS در سال ۱۳۹۶ (۲۰/۱ ± ۰۷/۵) بالاتر از سال ۱۴۰۰ (۰۹/۱ ± ۹۴/۴) بود (۰۵/۰> P). بعد از تعدیل اثر تمامی متغیرهای جمعیتی و اجتماعی-اقتصادی در مدل، تحصیلات دانشگاهی در مقایسه با تحصیلات زیر دیپلم با DDS ارتباط مستقیم داشت (۰۰۱/۰> P ; ۷۹۴/۰β =). با توجه به طولی بودن مطالعه، اختلاف اثر تحصیلات دانشگاهی بر DDS در فاصله بین دو سال ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ به میزان ۱۵۱/۰- بود. به این معنی که این اثر در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال پایه به میزان ۱۵۱/۰ کاهش یافت؛ هرچند تفاوت معنی‌دار نبود (۴۱۶/۰= ; P ۱۵۱/۰- β =). زندگی سالمندان در خانوارهای با بعد سه نفره و بالاتر (۰۱/۰>P ; ۶۱۴/۰β =) در مقایسه با سالمندانی که تنها زندگی می کردند، باDDS ارتباط مستقیم داشت (۰۵/۰> P ; ۶۵۲/۰β =). اختلاف اثر زندگی در خانوارهای سه نفره و بالاتر بر DDS در بین دو سال ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ به میزان ۰۹۱/۰- و غیرمعنی دار بود (۷۱۲/۰= P ;۰۹۱/۰- β=). درآمد متوسط (۰۰۱/۰>P ; ۹۷۱/۰ β =) و بالا (۰۱/۰> P ; ۴۱۷/۰β =) در مقایسه با درآمد پایین با امتیاز تنوع غذایی ارتباط مستقیم داشتند. اختلاف اثر سطوح درآمد بر DDS در بین دو سال مطالعه معنی دار نبود (۰۵/۰< P).
نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که داشتن تحصیلات دانشگاهی، درآمد بالاتر و زندگی در خانوارهای پرجمعیت تر از مهمترین عوامل جمعیت شناختی و اجتماعی-اقتصادی مرتبط با امتیاز تنوع غذایی بالاتر در سالمندان ساکن شهر تهران است. برای مشاهده اثر وضعیت اجتماعی-اقتصادی بر تغییر امتیاز تنوع غذایی در سالمندان، مطالعات با دوره زمانی طولانی‌تر، نتایج قطعی تری را مشخص خواهد کرد.
الهام طریقی، احمدرضا درستی مطلق، ابوالقاسم جزایری، مهدی صفویان،
دوره ۱۹، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
سابقه و هدف: بیماران مبتلا به بیماری نارسائی مزمن کلیوی (CKD) معمولاً با عوارض مختلفی رو به رو هستند که یکی از آنها سارکوپنی اورمیک می‌باشد. عوامل مختلفی سبب سارکوپنی اورمیک میشود که یکی از آنها رژیم غذایی یکنواخت می‌باشد. یکی از نمایه هایی که برای بررسی کیفیت غذایی بیماران استفاده میشود، نمایه تنوع غذایی (DDS) می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط تنوع غذایی با سارکوپنی ناشی از CKD در سالمندان انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه مورد- شاهدی، ۱۰۰ بیمار CKD و ۱۰۰ فرد سالم با محدوده سنی تقویمی ۷۵-۶۰ سال، در بخش نفرولوژی بیمارستان شهید لبافی نژاد شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. گروه شاهد با عملکرد طبیعی کلیه از نظر سن و جنس با گروه مورد مطابقت داده شدند. اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه بسامد خوراک ۱۴۷ آیتمی به روش مصاحبه پرسیده شد. ارزیابی سارکوپنی نیز بر اساس راهنمای کارگروه آسیایی صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها هم با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
یافتهها: طبق آنالیز‌های صورت گرفته، ۶۲ درصد افراد مبتلا به CKD ویتامین D مصرف نمی کردند. همچنین مصرف گوشت قرمز در افراد شاهد نسبت به بیماران CKD بیشتر بود. در این مطالعه ارتباط DDS و رده بندی‌های این نمایه با وضعیت سارکوپنی مورد بررسی قرار گرفت اما در هیچ یک از رده بندی ها ارتباط معنیداری با وضعیت سارکوپنی دیده نشد. هم چنین ارتباط معنیداری بین امتیاز کل تنوع غذایی و زیر گروههای آن با سارکوپنی دیده نشد.
نتیجه گیری: در مطالعه حاضر ارتباط آماری معنیداری بین سارکوپنی ناشی از بیماری نارسایی مزمن کلیوی با نمایه تنوع غذایی دیده نشد.
