سید حسین داوودی، سیامک نیک اقبالیان، مرجان عجمی، انوشیروان محسنی بندپی، سید شهاب الدین صدر، محمد جواد ایوانی، حمیدرضا پازوکی طرودی،
دوره ۷، شماره ۵ - ( ۱۲-۱۳۹۱ )
چکیده
سابقه و هدف: زخم معده یک بیماری گوارشی است چنانچه در مراحل اولیه مورد تشخیص و درمان قرار نگیرد، وضعیتی بحرانی برای فرد به وجود می‌آورد. دارو‌های ضد درد و ورم غیر استروئیدی، دارای عوارضی هستند که مهمترین آنها، ایجاد زخم سطحی مخاطی است. اتانول نیز عاملی است که دلیل زخمزایی آن را رهاسازی لکوترین‌ها و انقباض وریدچه‌های زیر مخاطی می‌دانند. وانادیوم یک ریز مغذی است، که در بسیاری از مکانیسم‌های دخیل در زخمزایی و ترشح اسیدنقش ایفا می‌کند. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر وانادیم بر زخمزایی تجربی ایندومتاسین و اتانول بوده است.
مواد و روش‌ها: ۷۲ رت نر Sprague Dawley به وزن g ۱۸۰ - ۱۲۰ در ۸ گروه ۹ تایی مورد آزمایش قرار گرفت. ایندومتاسین و متاوانادات سدیم در سرم فیزیولوژی NaCl ۹/۰ % تهیه شده از NaCl خالص و آب دیونیزه، حل شدند. از ایندومتاسین محلولی تهیه شد تا میزان داروی mg/kg ۳۰ را تأمین نماید. از متاوانادات سدیم نیز رقت‌های تهیه شد تا در نهایت میزان داروی mg/kg ۱۰ و ۵ و ۲ را تأمین نماید. داروی ایندومتاسین از راه زیر جلدی، متاوانادات سدیم از راه درون صفاقی و الکل ۶۰ درجه، ml ۱ از راه درون معده‌ای مصرف شده‌اند.
یافته‌ها: در دسته اول، حیواناتی که ایندومتاسین mg/kg ۳۰ دریافت کرده بودند زخم‌هایی با شدت متوسط داشتند. مقایسه زخم‌ها با گروه کنترل (ایندومتاسین) نشان داد در گروه‌های ۲ و ۴ که متاوانادات سدیم به میزان‌های mg/kg ۲ و mg/kg ۱۰ دریافت کرده بودند، بهبود زخم دیده می‌شود ولی در این بهبود اختلاف معنی داری با گروه کنترل وجود نداشت. در دسته دوم، حیواناتی که اتانول دریافت کرده بودند نیز زخم‌هایی با شدت متوسط داشتند و دز‌های ۵ و ۱۰ میلی گرم وانادات، توانسته بود جلوی ایجاد زخم توسط اتانول را بگیرد.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه یافتـه‌ها نشان دادند وانادات به عنوان مهار‌کننده پمپ اسید، نتوانست کاملاً جلوی ایجاد زخم توسط ایندومتاسین را بگیرد ولی توانست مانع ایجاد زخم توسط اتانول گردد.
واژگان کلیدی: وانادیوم، ایندومتاسین، اتانول، زخم حاد مخاطی معده
