فاطمه تورنگ، ابوالقاسم جزایری، محمود جلالی، محمدرضا اشراقیان، مریم السادات فروید، شبنم پویا، مریم چمری، مهناز زارعی، فریبا فاتحی،
دوره ۳، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۸۷ )
چکیده
سابقه و هدف: کمبود اسیدهای چرب ضروری در بیماران دیابتی دیده شده است. مکمل‌یاری اسیدهای چرب امگا- ۳ در کاهش بعضی عوارض دیابت، مؤثر است و در کنترل گلایسمیک دیابت مورد توجه قرار گرفته است اما این ماده ممکن است، استرس اکسیداتیو را افزایش دهد. در مطالعه حاضر، اثرات مکمل‌یاری بر کنترل گلایسمیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی بررسی شده است.
مواد و روش‌ها: در یک کارآزمایی بالینیِ دوسوکور تصادفیِ کنترل شده، به ۸۱ بیمار دیابتی mg/day۲۷۱۴ مکمل اسید چرب امگا ۳ (۱۵۴۸ میلی‌گرم EPA ، ۸۲۸ میلی‌گرم DHA و ۳۳۸ میلی‌گرم سایر اسیدهای چرب امگا- ۳ ) و روغن آفتابگردان به عنوان دارونما، به مدت ۸ هفته تجویز شد. داده‌های دریافت غذایی با استفاده از یادآمد ۲۴ ساعته خوراک، قبل و بعد از مکمل‌یاری، جمع‌آوری و با نرم‌افزار
Food Processor II آنالیز شد. نمونه گیری از خون ناشتا و اندازه گیری وزن و قد در همان زمان انجام شد.
یافته‌ها: میانگین وزن، قد، نمایه توده بدن، دریافت روزانه انرژی، کربو هیدرات، پروتئین، چربی تام، اسیدهای چرب چند غیر اشباع، فیبر، ویتامین‌های E، C، B، A، اسید فولیک و B۱۲، "روی" و سلنیوم و متغیرهای بیوشیمیایی در ابتدای مطالعه بین دو گروه، تفاوت معنی‌داری نداشت. به علاوه، تفاوت معنی‌داری در وزن، نمایه توده بدن و دریافت غذایی روزانه، قبل و بعد از مطالعه در هیچ یک از دو گروه دیده نشد. درصد هموگلوبین گلیکوزیله در گروه مکمل‌یاری کاهش معنی‌داری داشت (P=۰/۰۰) و در گروه کنترل به طور معنی‌داری افزایش یافت (P=۰/۰۲)، تغییرات این متغیر، بین دو گروه نیز تفاوت معنی‌داری نشان داد (P=۰/۰۰). مقادیر قند خون ناشتا ( mg/dl۰/۱۰ ±۸۸/۱۶۳ در مقابل ۹/۷±۶/۱۶۵)، ظرفیت تام اکسیدانی (mg/dl ۷/۰±۶۲/۳ در مقابل ۰۷/۰ ±۷۹/۳) فعالیت آنزیم سوپراکسید دسموتاز (U/gHb ۹/۱۱±۱۶/۴۱۷ در مقابل ۱۴/۱۴±۲۲/۴۴۹) و کاتالاز (k/gHb۶/۹± ۷۲/۱۵۰ در مقابل ۶/۱۲±۸۶/۱۵۱) تغییر معنی‌داری نداشت.
نتیجه گیری: مکمل‌یاری اسید چرب امگا- ۳ ممکن است در کنترل گلایسمیک بیماران دیابتی نوع ۲ مفید باشد، ولی تأثیر معنی‌داری بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی ندارد.
