سابقه و هدف: نقش احتمالی ژنوتیپ‌های گیرنده ویتامین D در ارتباط با سندروم متابولیک و اجزاء آن هنوز به روشنی مشخص نیست. هدف از مطالعه حاضر ارتباط بین پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلوئوتیدی (SNPs) ژن رسپتور ویتامین D (VDR)  با سندرم متابولیک (MetS) و دیابت نوع 2(T2D) در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است.

مواد و روش‌ها: 730 تن (372 نفر مبتلا به دیابت نوع 2 و 358 کنترل) در این مطالعه مورد-شاهدی وارد شدند. پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی ژن VDR، FokI,BsmI, ApaIوTaqI با استفاده از روشRFLP  تعیین شدند. تفاوت‌های آماری در توزیع ژنوتیپی در بین گروه‌ها با آزمون کای 2 ارزیابی شد. برای محاسبه نسبت شانس، رگرسیون لجستیک با هدف بررسی ارتباط فراوانی ژنوتیپ‌ها بین گروه‌های مختلف با خطر سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 استفاده شد.

یافته‌ها‌: بیشترین فراوانی ژنوتیپ‌ها برای پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی  BsmI،ApaI و TaqI به ترتیب Bb، Aa و TT بودند در حالی که برای FokI ژنوتیپ FF شایع‌تر بود. تست Adjusted χ²  نشان داد که تفاوتی بین گروه‌ها در فراوانی ژنوتیپ‌های 4 پلی‌مورفیسم ژن VDR در بیماران دیابتی وجود نداشت. بیماران دیابتی با ژنوتیپ Tt به طور معنی‌داری قند ناشتای سرم (FBS) بالاتری را نسبت به ژنوتیپ‌های TT و tt پلی‌مورفیسم TaqI نشان دادند (009/0 =p). رگرسیون لجستیک هیچ ارتباطی بین ژنوتیپ‌های VDR با خطر سندرم متابولیک نشان نداد.

نتیجه گیری: شواهدی مبنی براین که پلی‌مورفیسم‌های ژن VDR نقشی در خطر ابتلا به دیابت نوع 2و سندروم متابولیک در افراد ایرانی دارند، یافت نشد. بررسی‌های بیشتر در قالب مطالعات هم گروهی آینده‌نگر باید صورت گیرد تا ارتباط گسترده ژنوم را برای ارزیابی اثر مستقیم این پلی‌مورفیسم‌ها بر دیابت نوع 2 مشخص گردد.

واژگان کلیدی: گیرنده ویتامین D، پلی‌مورفیسم، ژن، دیابت نوع 2، سندرم متابولیک