سابقه و هدف: بین کمبود غلظت سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D (25OHD) و فربهی مرکزی ارتباط وجود دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر دریافت روزانه دوغ غنی شده با ویتامین D بر شاخص‌های فربهی مرکزی و نقش احتمالی پلی‌مرفیسم  Cdx-2 از گیرنده ویتامین D (VDR) بر پاسخ شاخص‌های فربهی به دریافت ویتامین D در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشد.

مواد و روش‌ها: 60 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 به‌طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند که یک گروه دوغ ساده (PD) حاوی 170 میلی‌گرم کلسیم در هر 250 میلی‌لیتر (29=n) و گروه دیگر دوغ غنی شده (FD) با 500 واحد بین‌المللی ویتامین D در هر 250 میلی‌لیتر (31=n) دو بار در روز به مدت دوازده هفته دریافت کردند. سطح سرمی 25OHD، گلوکز ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، QUICKI
(Quantitative Insulin Check Index)، درصد توده چربی بدن (FM%)، توده چربی تنه (TF%)، بافت چربی احشایی (VAT) و دور کمر (WC) در ابتدای مطالعه و پایان مداخله اندازه‌گیری شد. ژنوتیپ‌های پلی‌مرفیسم Cdx-2 VDR در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در گروه FD (60=n)  تعیین شد.

یافته‌ها‌: پس از دوازده هفته سطح سرمی 25OHD به‌طور معنی‌داری در گروه FD نسبت به گروه PD افزایش یافت (nmol/L 4/35+ در مقابل  nmol/L 8/4  - و 001/0 < p). میانگین تغییرات WC (3/1- در مقابل 6/1+ سانتیمتر و 02/0 = p) ، FM (1/5- در مقابل 60/0+ درصد و 001/0 < p) TF (1/1-در مقابل 13/0 درصد و 003/0 = p) و VAT (80/0- در مقابل 37/0+ a.u. و 001/0‌<‌p) به‌طور معنی‌داری در گروه FD نسبت به گروه PD کاهش یافت. 25OHD سرم تنها در گروه حامل ژنوتیپ AA افزایش یافت (8/34 نانومول در لیتر در گروه AA در مقابل 4/6- در گروه AG و 6/1- در گروه GG و 001/0 <‌p ). این تغییر با کاهش معنی‌دار در WC (004/0‌=‌p) ، FM% (001/0‌<‌p) ،  TF% (001/0<‌p) در حاملین ژنوتیپ AA همراه بود.

نتیجه گیری: دریافت روزانه دوغ غنی شده با 1000 واحد ویتامین D به مدت دوازده هفته، شاخص‌های فربهی مرکزی مانند چربی تنه و چربی احشایی را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود بخشید که این مسئله در حاملین ژنوتیپ  AA از پلی‌مرفیسم VDR Cdx-2 بیشتر بود.

واژگان کلیدی: ویتامین D، فربهی مرکزی، توده چربی، چربی احشایی، دیابت نوع 2، ژن، گیرنده، پلی مورفیسم