سابقه و هدف: استفاده از عصاره پوست پرتقال در طب سنتی ایران، از گذشته مرسوم بوده است. هدف از این مطالعه بررسی فعالیت ضد میکروبی عصاره متانولی پوست پرتقال گونه سانگینلا بر روی میکروارگانیسم‌های استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلی و کاندیدا آلبیکانس به‌عنوان جایگزینی مناسب به جای نگهدارنده‌های شیمیایی مرسوم می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش تأثیر mg/ml 31 عصاره پوست پرتقال در محیط آزمایشگاهی با استفاده از دیسک‌های کاغذی و تعیین حداقل غلظت بازدارنده (MIC) بر روی استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکلی و قارچ کاندیدا آلبیکانس بررسی و سپس تأثیر این عصاره بر ویژگی‌های میکروبیولوژیک، شیمیایی و حسی شیر طی مدت 7 روز نگهداری در دمای 4، 25 و 37 درجه سانتی‌گراد مورد بررسی قرار گرفته و شیر فاقد عصاره به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد.

یافته‌ها‌: عصاره متانولی پوست پرتقال دارای اثرات ضدمیکروبی بر روی استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلی و کاندیدا آلبیکانس بود به‌گونه‌ای که در روش MIC بیشترین اثر را روی کاندیدا و کمترین اثر را بر اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس داشت. همچنین g/ml 15/0 عصاره متانولی پوست پرتقال باعث کاهش رشد میکروارگانیسم‌های مورد مطالعه در زمان‌های 6، 12، 24، 48، 72 ساعت در شیر شد. در شیر نیز نتایج نشان داد که دما روی رشد کاندیدا آلبیکانس تأثیرگذار بوده به‌گونه‌ای که با کاهش دما رشد میکروارگانیسم مذکور کاهش یافت. از سوی دیگر تأثیر عصاره بر استافیلوکوکوس اورئوس معنی‌دارتر از اشریشیاکلی بود.

نتیجه گیری: در این بررسی اثر مهاری عصاره متانولی پوست پرتقال بر رشد استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلی و کاندیدا آلبیکانس در شرایط آزمایشگاهی و نیز در شیر ثابت شد. بنابراین می‌توان از آن به‌عنوان ترکیبی گیاهی در جهت بازدارندگی از رشد باکتری‌های بیماریزا استفاده کرد. مطابق نتایج به دست آمده استفاده از عصاره‌های پوست پرتقال در کنار فاکتور pH و دما تأثیر بیشتری بر مهارکنندگی رشد باکتری‌های مذکور، در مقایسه با استفاده از تنها یک فاکتور)استفاده از نگهدارنده ها) خواهد داشت.

واژگان کلیدی: عصاره پوست پرتقال، اثر ضد میکروبی، شیر، اثر بازدارندگی