محمدرضا وفا، آرش رشیدی، محمدحسن انتظاری، تیرنگ نیستانی، بهنوش محمدپور، مجید کاراندیش، محسن مداح،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۸۵ )
چکیده
سابقه و هدف: کمبود ویتامین A از شایع ترین مشکلات سلامت همگانی در جوامع توسعه‌یافته بوده و براساس اطلاعات منتشره از سوی WHO شیوع اختلالات ناشی از کمبود ویتامین A در ایران در حد "تحت‌بالینی متوسط" ارزیابی می‌شود. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت ویتامین A براساس شاخص غلظت رتینول سرم و وضعیت کلی تغذیه بر اساس شاخصهای تن‌سنجی در کودکان دبستانی منطقه ۷ آموزش و پرورش شهر تهران در بهار ۱۳۸۰ و مطالعه رابطه این دو با همدیگر بود.
مواد و روشها: ۹۱ دانش‌آموز دختر و پسر در پایه‌های اول و دوم دوره ابتدایی در ۴ دبستان به روش نظام مند (سیستماتیک) از بین همه دبستانهای منطقه ۷ آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. پس از اخذ رضایت‌نامه آگاهانه از والدین آنها ۵ میلی‌لیتر خون وریدی از هر کودک گرفته شد. مشخصات تن‌سنجی (شامل قد و وزن) اندازه‌گیری و در پرسشنامه مربوطه ثبت شد. غلظت رتینول سرم با استفاده از روش HPLC تعیین شد. برای آنالیز داده‌های گردآوری شده از آزمونهای t و ضریب همبستگی پیرسن استفاده شد.
یافته‌ها: سوء تغذیه زمان حال و گذشته از مشکلات قابل توجه در کودکان مورد مطالعه بود. به طوری که ۸/۱۹ درصد از دانش آموزان از نظر شاخصهای وزن برای سن و وزن برای قد، زیر صدک ۱۰ قرار داشتند و سوء تغذیه زمان حال در دختران دبستانی، قابل‌توجه بود. همچنین، کمبود ویتامین A می تواند به عنوان یک مشکل بالقوه تغذیه ای در کودکان (۶/۵ درصد) بویژه در پسران مطرح باشد و همبستگی مثبت و معنی‌داری بین سطح رتینول سرم و شاخص قد برای سن مشاهده شد r =۰/۲۵) و۰۲/۰ P=).
نتیجه‌گیری و پیشنهادات: به نظر می‌رسد که کمبود ویتامین A در دانش‌آموزان پسر مقطع تحصیلی ابتدایی و در جمعیت با سطح اقتصادی‌ـ اجتماعی متوسط شهر تهران (منطقه ۷) قابل توجه باشد. این موضوع در کنار شیوع تقریباً بالای سوء تغذیه زمان حال در دختران دانش‌آموز، نامطلوب بودن کیفیت وضعیت تغذیه‌ای را نشان می دهد. به این ترتیب، احتمال دارد که وضعیت در بخشهای محروم تر جامعه شهری و حاشیه‌نشین شهر تهران از این هم بدتر باشد. این نتایج، لزوم رسیدگی بیشتر به وضعیت تغذیه‌ای دانش‌آموزان (بویژه از نظر کیفی) از سوی مسئولان ذیربط برای افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاریهای آموزشی را خاطر نشان می‌سازد.
