بهروز علیزاده بهبهانی، محمد نوشاد، حسین جوینده،
دوره ۱۶، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
سابقه و هدف: باکتریهای جنس لاکتوباسیلوس بهطور گستردهای در طبیعت و بهخصوص فراوردههای لبنی وجود دارند. این میکروارگانیسمها در طول فرایند تخمیر، ترکیباتی مختلفی مانند اسیدهای آلی و باکتریوسین تولید میکنند که دارای فعالیت ضدمیکروبی میباشند. هدف از این پژوهش جداسازی، شناسایی و تعیین فعالیت ضدمیکروبی باکتریوسین تولیدی توسط سویههای ایزوله شده لاکتوباسیلوس از ماست محلی شهرستان بهبهان بود.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش جدایههای لاکتوباسیل ماست محلی شهرستان بهبهان توسط روش آنالیز ژن ۱۶S rRNA شناسایی و سپس اثر ضدمیکروبی باکتریوسین تولیدی علیه ۵ سویه باکتری شاخص غذازاد به روشهای انتشار در آگار به کمک چاهک و دیسک مورد بررسی قرار گرفت. اثر آنزیمهای پروتئولیتیک، حرارت و pH بر فعالیت و پایداری باکتریوسین سویههای لاکتوباسیوس نیز بررسی شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از روش چاهک و دیسک نشان داد که بیشترین اثر مهارکنندگی روی باکتریهای شیگلا دیسانتری، استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا ، میکروکوکوس لوتئوس و لیستریا مونوسیتوژنز بهترتیب مربوط به جدایههای لاکتوباسیلوس پلانتاروم، لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس بوشنری بود. جدایه میکروکوس لوتئوس حساسترین و سودوموناس آئروژینوزا مقاومترین باکتری بیماریزا در برابر اثر ترکیبات باکتریوسینی بودند. ترکیبات ضدمیکروبی تولید شده توسط آنزیمهای پروتئولیتیک غیر فعال شدند اگر چه در برابر حرات و pH پایداری خود را حفظ کردند.
نتیجه گیری: باکتریوسین تولید شده توسط لاکتوباسیلهای بومی، قادر به مهار طیف وسیعی از میکروارگانیسمهای شاخص غذازاد موجود در مواد غذایی میباشند و میتوانند به عنوان نگهدارندههای زیستی سالم و بیخطر استفاده شود.
