۲ نتیجه برای کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی
مریم چایچی، مریم هاشمی، روح الله فردوسی، عبدالرضا محمدی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۱ )
چکیده
سابقه و هدف: آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان در سال ۱۹۹۵ فوران را به عنوان یک ترکیب سرطان‌زای احتمالی برای انسان طبقه‌بندی کرد. کمیته مشترک FAO/WHO در سال ٢٠١٠ حداکثر مقدار مجاز فوران را ٢ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز اعلام کرد. قهوه نسبت به سایر غذاهای فراوری شده حاوی مقدار فراوانی فوران است. با توجه به افزایش روزافزون مصرف قهوه در کشور، هدف از این تحقیق، بررسی میزان فوران در انواع مختلف پودرهای قهوه موجود در بازار تهران با استفاده از روش ریزاستخراج با فاز مایع از فضای فوقانی(HS-LPME) بود.
مواد و روشها: تعیین نقاط بهینه‌ی عوامل مؤثر بر استخراج فوران به روش طرح مرکب مرکزی به ایجاد ۳۲ آزمایش برای ۴ متغیر در ۵ سطح منجر شد. به منظور معتبرسازی روش پیشنهادی جهت تعیین ترکیبات فورانی ارقام شایستگی روش تعیین شدند. استخراج ترکیبات فورانی از ۶۶ نمونه‌ی قهوه مختلفِ تهیه شده از سطح بازار تهران با استفاده از روش HS-LPME در نقاط بهینه انجام گرفت. تأثیر دم کردن و نوع روش آن بر میزان ترکیبات فورانی توسط دو روش جوشاندن و تحت فشار قرار دادن آب داغ بررسی شد.
یافتهها: ارقام شایستگی روش پیشنهادی، قابل مقایسه و در مواردی بهتر از روش‌های پیشین بود. قهوه‌های تهیه شده به روش‌های متفاوت از نظر میزان ترکیبات فورانی تفاوت معنی‌داری با یکدیگر داشتند (۰۵/۰ p <). نوع قهوه و روش تولید آن از عوامل اصلی تأثیرگذار در میزان این ترکیبات بود. در این تحقیق، کمترین و بیشترین غلظت فوران در قهوه‌های آزمون شده‌ی تجاری به ترتیب ppb ۱۰ و ppb ۶۳۲۰ به دست آمد.
نتیجه گیری: در پژوهش حاضر یک روش ساده و سریع ریزاستخراجی برای استخراج و پیشْتغلیظ ترکیبات فورانی از نمونه‌های قهوه ابداع و معتبر شد. کاهش مصرف حلّال، استفاده از وسایل ساده‌ی آزمایشگاهی، دقت و صحت قابل قبول، پیشْتغلیظ خوب و حذف اثر مزاحمت بافت نمونه از مزایای این روش هستند. اختلاف معنی‌دار در مقدار ترکیبات فورانی یافت شده در نمونه‌های قهوه‌ی موجود در بازار به سبب تفاوت در نوع دانه قهوه خام و نوع فرایند فراوری است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با تهیه و دم کردن قهوه در ظروف "در" باز می‌توان مقدار این ترکیبات را تا حد زیادی کاهش داد.
واژگان کلیدی: فوران، قهوه، روش ریزاستخراج با فاز مایع، کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی، روش سطح پاسخ
حسین حبیبی، عبدالرضا محمدی، مهرداد محمدی، زهره امیری، ابراهیم آزادنیا،
دوره ۸، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
سابقه و هدف: فوران از سوی آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان به عنوان یک ترکیب سرطان‌زای احتمالی برای انسان (گروه B۲) معرفی شده است. کمیته‌ی مشترک متخصص FAO/WHO در سال ٢٠١٠ (JECFA) حداکثر مقدار فوران را ٢ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز اعلام کرد. هدف از این تحقیق، تعیین میزان ترکیبات فورانی در غذاهای کودک موجود در بازار تهران با استفاده از روش ریزاستخراج با فاز مایع از فضای فوقانی(HS-LPME) و بررسی تأثیر دو دمای آماده‌سازی C°۴۵ و C°۷۰ بر ترکیبات فورانی اولیه بود.
مواد و روشها: بهینه‌سازی عوامل مؤثر بر استخراج ترکیبات فورانی به کمک روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی به انجام ۳۰ آزمایش برای ۴ متغیر در ۵ سطح منجر شد. به منظور معتبرسازی روش پیشنهادی، ارقام شایستگی روش تعیین شد. مقدار ترکیبات فورانی از ۳۵ نمونه غذای کودک مختلف (پودری، پوره‌ی میوه، نوشیدنی و سوپ آماده) از سطح بازار تهران با استفاده از روش HS-LPME-GC/MS در نقاط بهینه تعیین شد. از آب با دو دمای C°۴۵ و C°۷۰ برای آماده‌سازی غذای کودک استفاده شد.
یافتهها: ارقام شایستگی روش پیشنهادی در مواردی بهتر از روش‌های پیشین بود. انواع غذای کودک از نظر میزان ترکیبات فورانی، تفاوت معنی‌داری با یکدیگر داشتند (۰۵/۰p<). در این تحقیق، کمترین و بیشترین غلظت مجموع ترکیبات فورانی در غذاهای کودک موجود در بازار تهران به ترتیب ۹۶/۷±۲۴/۱۵۹ و µg/kg ۲۳/۳۱±۶۴/۶۲۴ به دست آمد. هر دو دمای آماده‌سازی باعث کاهش میزان فوران و افزایش ۲و۵-دی متیل فوران شدند (۰۵/۰p<).
نتیجه گیری: روش به کار رفته برای تعیین مقادیر بسیار کم ترکیبات فورانی در غذاهای کودک کارایی بالایی دارد. اختلاف معنی‌دار بین نمونه‌های غذای کودک عرضه شده در بازار از نظر مقدار ترکیبات فورانی به دلیل تفاوت در نوع ترکیب و مواد تشکیل دهنده است.
واژگان کلیدی: ترکیبات فورانی، غذای کودک، روش ریزاستخراج با فاز مایع، کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی، روش سطح پاسخ
