سابقه و هدف: باکتریهای اسید لاکتیک، میکروارگانیسمهایی با توانایی تولید طیف وسیعی از ترکیبات با خاصیت ماندگاری ماده غذایی تخمیری هستند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی توان تولید لاکتوسین توسط سویههای پروبیوتیکی نمونه ماستهای محلی به منظور ارزیابی عملکرد ضدمیکروبی آنها در منبع غذایی طبیعی فوق بود.
مواد و روشها: نمونهبرداری از بیست نوع ماست محلی (اراک، سرعین، شاهاندشت و دماوند) به منظور جداسازی و خالصسازی باکتریهای اسید لاکتیک در محیط کشت MRS agar و مقایسه با سه سویه پروبیوتیک شاهد لاکتوباسیلوس کازئی (L. casei PTCC 1608)، لاکتوباسیلوس رئوتری (L. reuteri PTCC 1655) و لاکتوباسیلوس رامنوسوس (L. rhamnosus PTCC 1637)انجام شد. اثر ممانعت کنندگی رشد به روش انتشار در آگار بر 5 سویه استاندارد منتخب گرم مثبت و منفی، مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر میزان تولید ماده ضدمیکروبی برحسب نمودار رشد و استخراج و خالص سازی لاکتوسین توسط سویههای بهینه به روش دیالیز تعیین شد. در هر مرحله، میزان پروتئین استخراج شده به روش لوری و نیز واحد فعالیت، راندمان، ضریب تخلیص، درصد بازیافت و فعالیت اختصاصی محاسبه شد. وزن مولکولی پروتئین استخراج شده به روش SDS-PAGE تعیین شد.
یافتهها: نتایج حاصل از این تحقیق به ترتیب جداسازی 21 سویه باکتری اسید لاکتیک را نشان داد. تولید ترکیبات ضدمیکروبی توسط سویههای فوق در فاز لگاریتمی رشد مشاهده شد که حداکثر آن مربوط به عصاره محیط کشت و فاز رویی دو سویه Ln11 و Ln17 بود. نتایج حاصل از SDS-PAGE وجود لاکتوسینهایی با وزن مولکولی 48 تا 57 کیلو دالتون را در این دو سویه مشخص کرد.
نتیجه گیری: با توجه به خاصیت ضدمیکروبی باکتریهای جدا شده از ماستهای محلی در مقایسه با سه سوش استاندارد، میتوان از آنها به عنوان سوشهای پروبیوتیکی بومی با توان ضد میکروبی در منابع غذایی تخمیری استفاده کرد.
Khanafari A, Esmaeilzadeh M, Akhavan Sepahi A. Potential ability of probiotics isolated from Iranian local yogurts to produce lactacins. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2009; 4 (1) :67-78 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-139-fa.html
خنافری آنیتا، اسماعیل زاده مهرناز، اخوان سپهی عباس. ارزیابی توان تولید لاکتوسینها توسط سویههای پروبیوتیکی در نمونه ماستهای محلی. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1388; 4 (1) :67-78