سابقه و هدف: برنامه ملی مراقبت غذا و تغذیه با هدف تأمین داده‌های مورد نیاز سیاست‌گذاری، از سال 1392 در کشور به اجرا در آمده است. از محورهای اصلی برنامه در سال‌های 92 مشکل شایع کمبود ویتامین D در کودکان کشور بود. در این مقاله تلاش شده است از یافته‌های برنامه برای سیاست‌گذاری استفاده گردد.
مواد و روش‌ها: در مجموع 667 فرد 5 تا 18 ساله از استان‌های آذربایجان غربی، خراسان جنوبی، خوزستان، سمنان، فارس و لرستان انتخاب شدند. از همه کودکان نمونه خون گرفته شد.
یافته‌ها: در زمستان، 2/93% کودکان وضعیت نامطلوب ویتامین D داشتند. در تابستان، به 7/71% کاهش یافت (001/0 p<). غلظت کلسیدیول تابستان در همه استان‌ها افزایش معنی‌داری داشت. این افزایش در استان آذربایجان غربی بیش از سایر استان‌ها بود.
نتیجه گیری: شیوع بالای وضعیت نامطلوب ویتامین D کودکان سیاست‌گذاران را برآن داشت برنامه مکمل یاری دوز بالا (IU 50000 در ماه) را در سال 94-93 در مدارس به اجرا در آورند. انتظار می‌رود با این مداخله، غلظت کلسیدیول به‌طور متوسط nmol/L 42 و حداکثر تا nmol/L 50 افزایش یابد و در تابستان و آغاز پاییز، میزان شیوع کمبود به سطح پایه (حدود 72%) بازگردد. با توجه به یافته‌های این مطالعه، در صورت ادامه مکمل‌یاری در تابستان، در اوج غلظت کلسیدیول سرم، باز هم میانگین بین nmol/L 85 تا nmol/L 103 خواهد بود که با احتساب 2 انحراف معیار باز هم از سطح مسمومیت‌زا فاصله بسیاری خواهد داشت. از این رو پیشنهاد می‌شود مکمل یاری در فصول گرم نیز ادامه یابد.
Nikooyeh B, Abdollahi Z, Salehi F, Yarparvar A, Alavimajd H, Neyestani T. The National Food and Nutrition Surveillance Program: From Research to Policy (Vitamin D Deficiency in Children). Iranian J Nutr Sci Food Technol 2016; 11 (1) :107-112 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-1997-fa.html
نیکویه بهاره، عبداللهی زهرا، صالحی فروزان، یارپروز امیرحسین، علوی مجد حمید، نیستانی تیرنگ. برنامه ملی مراقبت غذا و تغذیه: از پژوهش تا سیاست‌گذاری: (1) کمبود ویتامین D در کودکان. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1395; 11 (1) :107-112
