انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور، دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران ، mamini@sbmu.ac.ir
چکیده: (5304 مشاهده)
سابقه و هدف:پیامهای بازرگانی تلویزیونی از جمله عوامل مؤثر بر انتخابهای غذایی کودکان شناخته شدهاند. در مطالعه حاضر، پیامهای بازرگانی مربوط به غذا در محدوده زمانی برنامه کودک و نوجوان در دو شبکه سیمای جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. همچنین طی یک مطالعه مقطعی وجود هر گونه رابطه بین یادآوری پیامهای بازرگانی مربوط به غذا با علاقه به مصرف آنها در کودکان دبستانی شیروان بررسی شد. مواد و روشها:این مطالعه در دو بخش به طور همزمان انجام گرفت. در بخش اول به ترتیب 5/73 و 35 ساعت از برنامههای کودک و نوجوان شبکههای دو و آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران به مدت یک هفته از تاریخ 16 الی 22/02/1394 ضبط شد. سپس محتوای پیامهای بازرگانی ضبط شده بر اساس یک دستورالعمل از پیش تعیین شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش دوم، 403دانشآموز (50% دختر) از پایههای چهارم، پنجم و ششم از 4 مدرسهابتدایی دولتی شهر شیروان در یک مطالعه مقطعی شرکت کردند و به سؤالات مطرح شده شامل مدت زمان تماشای تلویزیون، نام پیامهای بازرگانی تلویزیونی به یاد مانده، نام پیامهای بازرگانی غذایی مورد علاقه و این که آیا علاقه به مصرف محصول غذایی مربوطه داشتهاند از طریق یک پرسشنامه خود ایفا پاسخ دادند. یافتهها:پیامهای بازرگانی مربوط به مواد غذایی ازنظر فراوانی پخش رتبه پنجم و از نظر مدت زمان پخش رتبه ششم را به خود اختصاص دادند. تنقلات (لواشک و آلوچه) بیشترین فراوانی پخش(75%) را در بین سایر محصولات غذایی داشتند. "برتری بر سایر محصولات غذایی" بیشتر از بقیه صفات (4/47%) تکرار شده بود. " کیفیت بالا/دقت در تهیه" (3/28%)،" جدید بودن" (21%) و" تحریک تشنگی و گرسنگی" (15%) بیشترین انگیزههایی بودند که از سوی شرکتهای تبلیغاتی برای تحریک مخاطب به خرید کالاهای مورد نظر تحریک شده بودند. بخش دوم:. بیش از نیمی (5/62%) از پیامهای بازرگانی غذایی یادآوری شده از پیام های بازرگانی مورد علاقه دانشآموزان بودند (05/0p<). رابطه بین یادآوری پیام بازرگانی مربوط به یک محصول غذایی (5/12% از کل) با علاقه به مصرف همان محصول معنیدار بود(05/0p<). نتیجه گیری:با وجود کاهش چشمگیر پیامهای بازرگانی تلویزیونی نسبت به مطالعات قبلی، مواد غذایی تبلیغ شده همچنان از ارزش تغذیهای کمی برخوردار بودند. به علاوه، در برخی موارد بین یادآوری پیامهای بازرگانی و علاقه به مصرف محصول تبلیغ شده رابطه معنیدار وجود داشته است. این مطالعه شواهدی را در اختیار سیاستگذاران و مسئولان قرار میدهد تا بر آن اساس بتوانند تصمیم گیریهای مؤثری در زمینه قوانین تبلیغات غذایی برای کودکان داشته باشند.
Hajizadeh Oghaz M, Amini M, Abdollahi A. Do Children tend to Consume Food Commercials? Content Analysis of TV Commercials and Evaluation of the Relationship between Recalling Them with Food Interests of Primary School Children in Shirvan, 2015. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2017; 12 (3) :29-38 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-2114-fa.html
حاجی زاده اوغاز معصومه، امینی مریم، عبداللهی افسون. آیا کودکان به مصرف غذاهای تبلیغ شده علاقمندند؟ تحلیل محتوای پیامهای بازرگانی تلویزیون و ارزیابی رابطه یادآوری آنها با علایق غذایی دانشآموزان دبستانی شهر شیروان در سال 1394 . علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1396; 12 (3) :29-38