سابقه و هدف: از آنجا که سومین و آخرین دورۀ رشد و متابولیسم سریع، طی دوران نوجوانی رخ میدهد، وضعیت مناسب تغذیۀ دختران نوجوان (به عنوان مادران آینده جامعه) اهمیت قابل توجهی دارد. این مطالعه با هدف بررسی عوامل مؤثر بر وضعیت تغذیهای مانند سن، سن شروع قاعدگی، آگاهی تغذیهای، فعالیت بدنی و تعداد افراد خانواده، روی دختران نوجوان شهر ساری صورت گرفت.
مواد و روشها: بعد از نمونه گیری تصادفیِ 240 دختر نوجوان 14 تا 18 ساله از دبیرستانها و مؤسسات پیشدانشگاهی شهر ساری، قد و وزن تک تک نمونهها به طور دقیق اندازهگیری شد. جهت تعیین امتیاز فعالیت هر فرد از پرسشنامۀ فعالیت بیک (Baecke) و برای تعیین میزان آگاهی تغذیهای دختران نوجوان از پرسشنامه آگاهی تغذیهای استفاده شد. سن دانشآموزان، سن شروع قاعدگی و تعداد افراد خانواده آنها به عنوان متغیر های مستقل در این بررسی مورد مطالعه قرار گرفت. سپس ارتباط این متغیرها با وضعیت تغذیهای دختران نوجوان بر حسب صدک BMI برای سن (با طبقه بندی کم وزن، طبیعی، در معرض خطر اضافه وزن و دارای اضافه وزن) مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین اختلاف میانگین متغیرها در گروههای مختلف وضعیت تغذیهای دختران نوجوان از آزمون ANOVA و برای تعیین اینکه این اختلاف در میان کدام گروهها بیشتر معنیدار بوده است از آزمونهای تکمیلی Post Hoc استفاده شد.
یافته ها: میانگین امتیاز آگاهی تغذیهای، سن شروع قاعدگی و امتیاز فعالیت بدنی در گروههای مختلف و ضعیت تغذیهای دختران نوجوان (بر حسب BMI برای سن) اختلاف آماری معنیداری را نشان ندادند، اما سن دانش آموز و تعداد افراد خانواده، اختلاف آماری معنی داری را با وضعیت تغذیهای دختران نوجوان نشان دادند به طوری که شیوع بیشتر لاغری در سنین بالاتر و خانوادههای پُرجمعیتتر دیده شد.
نتیجه گیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که در کشور ما به عنوان یک کشور در حال توسعه، تعداد افراد خانواده می تواند نقش بسزایی در وضعیت تغذیهای دختران نوجوان داشته باشد. بنابراین، راهکارهای کنترل جمعیت میتواند در وضعیت تغذیهای افراد نقش مهمی داشته باشد. سن هم به عنوان یک عامل موثر بر وضعیت تغذیهای نوجوان مشخص شد.
Jafari S, Keshavarz A, Dorosty A. Factors Associated with the Nutritional Status of Adolescent Girls Based on Body Mass Index in Sari, Iran. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2007; 2 (2) :51-56 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-41-fa.html
جعفری راد سیما، کشاورز سید علی، درستی احمدرضا. عوامل مرتبط با وضعیت تغذیهای بر حسب صدک BMI برای سن در دختران نوجوان دبیرستانهای شهر ساری، زمستان 1382. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1386; 2 (2) :51-56