سابقه و هدف: عوامل بسیاری، از جمله حوادث طبیعی می توانند زنجیره غذایی و در نتیجه، وضعیت تغذیه ای را تحت تاثیر قرار دهند. این بررسی به دنبال زلزله شدید دی ماه 1382 در شهر بم و حومه و باتوجه به در دست نبودن اطلاعات مستقیم از وضعیت تغذیه ای کودکان در این منطقه، با هدف تعیین شیوع سوء تغذیه و برخی عوامل موثر بر آن در کودکان 6 تا 59 ماهه ساکن بم و روستاهای حومه انجام گرفته است تا مبنایی برای برنامهریزیهای بعدی باشد. مواد و روشها: بررسی در آذر 1383 در شهر بم، بروات و روستاهای زلزله زده اطراف، روی500 کودک 6 تا 59 ماهه صورت گرفت. وزن و قد کودکان و مراقبان آنها اندازه گیری و نمایه های وزن برای قد و سن و قد برای سن کودکان بر اساس امتیاز Z ونمایه توده بدن برای مادران محاسبه شد. اطلاعات مربوط به ویژگیهای فردی کودکان و مراقبان آنها، الگوهای غذایی کودکان، وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانوارها، دسترسی خانوارها به مراقبتهای بهداشتی و آب آشامیدنی بهداشتی و بهداشت محیط زندگی با تکمیل یک پرسشنامه از طریق مصاحبه، گرد آوری شد. یافته ها: میزان شیوع کم وزنی، کوتاه قدی و لاغری متوسط و شدید (SD2- < در مقایسه با 1978NCHS ) در کودکان مورد مطالعه به ترتیب2/15، 9/8 و 6/5 درصد بود. شیوع لاغری در کودکان6 تا 24 ماهه، بیش از کودکان بزرگتر(005/0P=) و میزان شیوع کوتاه قدی در کودکان 24 ماهه و بزرگتر، بیشتر (007/0P=) بود. کودکانی که با وزن کم متولد شده بودند (LBW)، به ترتیب 5/7 برابر بیشتر در معرض خطر لاغری (5/7= ORو001/0=P) و 45/4 برابر، بیشتر در معرض کم وزنی (45/4= ORو001/0P<) بودند. کودکانی که بیشتر از 18 ماه با شیر مادر، تغذیه شده بودند، 09/2 برابر بیشتر از کودکان دیگر در معرض کوتاه قدی قرار داشتند (09/2= ORو023/0=P). بحث و نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهند که مشکل اصلی تغذیهای در این مناطق، کم وزنی متوسط تا شدید و پس از آن، کوتاه قدی است. وضعیت تغذیه ای در کودکان منطقه آسیب دیده، نسبت به کودکان استان کرمان و برخی از شهرستانهای این استان بهتر بود. رسیدگی به وضعیت تغذیهای و عادات غذایی زنان در دوران بارداری و مداخله به منظور کاهش خطر تولد با وزن کم و بهبود عادات غذایی کودکان 6 تا 59 ماهه اعم از الگوی مناسب تغذیه با شیر مادر و سایر عادات غذایی مرتبط با سن، ضمانت مناسبی برای مواجهه بهتر گروههای آسیب پذیر در بلایای طبیعی یا ساخته انسان خواهد بود.
Yarparvar A, Omidvar N, Golestan B, Kalantari N. Assessing the nutritional status of the preschool 6-59 month old children and some related factors in earthquake affected areas of Bam. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2006; 1 (1) :33-43 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-8-fa.html
یارپرور امیرحسین، امیدوار نسرین، گلستان بنفشه، کلانتری ناصر. بررسی وضعیت تغذیه ای و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان پیش دبستانی 6 تا 59 ماهه در مناطق آسیب دیده از زلزله شهرستان بم. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1385; 1 (1) :33-43