سابقه و هدف: تحلیل الگوهای غذایی، موضوعی است که به تازگی مورد توجه بسیاری از متخصصان اپیدمیولوژی تغذیه قرار گرفته است. در این روش، تغذیه به صورت ریزمغذیها و مواد غذایی جداگانه تعریف نمیشود، بلکه به صورت گروههای بزرگ مواد غذایی که مصرف آنها با یکدیگر در ارتباط است، بررسی میشود. مطالعه حاضر، به منظور بررسی الگوهای غذایی غالب در استان کردستان و ارزیابی رابطه الگوهای غذایی با سرطان سلولهای سنگفرشی مری (squamous-cell carcinoma) در این جامعه انجام شد.
مواد و روشها: در این مطالعه مورد- شاهدی، 47 بیمار مبتلا به سرطان سلولهای سنگفرشی مری (گروه مورد) و 96 بیمار فاقد سرطان مری (گروه شاهد) شرکت کردند. پرسشنامههای اطلاعات زمینهای، فعالیت بدنی و بسامد خوراک (مشتمل بر فهرستی از 125 ماده غذایی) از طریق مصاحبه حضوری تکمیل شد. پس از گروهبندی اقلام غذایی، با استفاده از نرم افزار SPSS14 الگوهای غذایی به روش تحلیل عاملی تعیین شد. سپس نسبت شانس ابتلا به سرطان مری در گروههای مصرف کننده الگوهای مزبور محاسبه شد.
یافتهها: در این مطالعه، دو الگوی غذایی غالب به دست آمد: الگوی غذایی سالم (مغزها، میوهها، سبزیهای برگ سبز و سایر سبزیها، گوجهفرنگی، زیتون، لبنیات کم چرب، ماهی، سبزیهای زرد، دوغ، سبزیهای کلمی شکل) و الگوی غذایی غربی (روغن جامد، قند و شکر، انواع شیرینی و دسر، نمک، انواع ترشی، تخممرغ، نوشابه گازدار، چای و مصرف کمتر روغن مایع). پس از تعدیل عوامل مخدوشکننده سن و جنس (از طریق همسانسازی)، رفلاکس، تحصیلات، BMI، سیگار کشیدن و فعالیت فیزیکی، شانس ابتلا به سرطان مری در افرادی که امتیاز بالایی در الگوی غذایی سالم کسب کرده بودند (دسته دوم) 67% کمتر از افرادی بود که در دسته اول قرار داشتند (نسبت شانس 33/0 با فاصله اطمینان 95% : 12/0 تا 86/0 و 02/0P<). درحالی که شانس ابتلا به سرطان مری در افرادی که امتیاز بالایی در الگوی غذایی غربی کسب کرده بودند (دسته دوم) 8/9 برابر افرادی بود که در دسته اول قرار داشتند (نسبت شانس 8/9 با فاصله اطمینان 95% : 2/3 تا 7/29 و 001/0P<).
نتیجه گیری: الگوی غذایی سالم، ارتباط معکوسی با خطر ابتلا به سرطان مری داشت. درمقابل، الگوی غذایی غربی با افزایش خطر ابتلا به سرطان مری همراه بود.
Rashidkhani B, Hajizadeh Armaki B, HoushiarRad A, Moasheri M. Dietary patterns and risk of squamous-cell carcinoma of esophagus in Kurdistan Province, Iran. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2008; 3 (3) :11-21 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-91-fa.html
رشیدخانی بهرام، حاجی زاده ارمکی بهاره، هوشیار راد آناهیتا، معاشری سید مجید. الگوهای غذایی غالب و ارتباط آن با خطر سرطان سلولهای سنگفرشی مری در استان کردستان. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1387; 3 (3) :11-21