سابقه و هدف: کمخونی فقر آهن، یکی از شایعترین کمبودهای تغذیهای در جهان و ایران است که یکی از راههای مقابله با آن تقویت کردن مواد غذایی با آهن و بهبود جذب آهن آنهاست. در این پژوهش، امکان تقویت کردن شیر با آهن ریزکپسوله شده مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها: در این پژوهش، دو نوع نمک آهن با استفاده از دو روش جدید، ریزکپسوله شدند و میزان کارایی و شرایط بهینه آنها ارزیابی شد. سپس شیرهای تقویت شده از نظر میزان اکسایش چربی شیر، شاخصهای رنگ و ویژگیهای حسی طی 3 روز نگهداری در ºC4 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافتهها: در روش لیپوزومی، بالاترین کارایی (5/85 درصد) با کاهش نسبت یون آهن به چربی (04/0) و درصد مولی Tween 80 (5%) در دیواره ریزکپسولها و در روش استرهای اسید چرب، بالاترین کارایی (8/81 درصد) با نسبت 15 به 1 پلیگلیسرولمنواستئارات به نمک آهن بهدست آمد. کمترین و بیشترین میزان اکسایش چربی شیر در طول نگهداری، بهترتیب مربوط به شیرهای تقویت شده با ریزکپسولهای به دست آمده از روش استرهای اسید چرب و شیرهای تقویت شده با آهن کپسوله نشده بود. از نظر ویژگیهای حسی، شیرهای تقویت شده با ریزکپسولهای بهدست آمده از روش استرهای اسید چرب در غلظت mg/L7 با شاهد اختلاف معنیداری نداشتند.
نتیجه گیری: با توجه به یافتههای بررسی حاضر به نظر میرسد که ریزکپسوله کردن با روش استرهای اسید چرب بهدلیل سادگی، کمهزینه بودن، عملی بودن، سرعت بالای فرایند و همچنین پایداری بالای ریزکپسولهای به دست آمده، روش بسیار مناسبی برای تولید ریزکپسولهای آهن و تقویت کردن شیر پاستوریزه با آهن است.
Azari S, Abbasi S, Azizi M. Efficiency of two iron microencapsulation techniques and their effects on some properties of pasteurized milk. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2009; 3 (4) :57-69 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-121-fa.html
آذری سارا، عباسی سلیمان، عزیزی محمد حسین. تعیین کارایی دو روش تولید ریزکپسولهای آهن و ارزیابی اثرات افزودن آنها روی برخی ویژگیهای شیر پاستوریزه. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1387; 3 (4) :57-69