سابقه و هدف: سنگهای ادراری، سومین بیماری شایع دستگاه ادراری است و شواهد نشان میدهد که میزان بروز این بیماری در چند دهه گذشته به طور مستمر افزایش یافته است. ارتباط سنگهای ادراری با رژیم غذایی تا حدودی شناخته شده است؛ ولی موارد ضد و نقیضی در این زمینه وجود دارد. این تحقیق برای تعیین ارتباط عادات غذایی و الگوی دریافت منابع غذایی با ایجاد سنگهای ادراری انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع مورد- شاهدی است که روی 161 نفر از بیماران مبتلا به سنگ دستگاه ادراری مراجعه کننده به بیمارستان شهید هاشمینژاد شهر تهران که تشخیص قطعی سنگ برای آنها داده شده بود و تعداد 254 نفر از افراد سالم که از نظر سن و جنس با گروه مورد همسان بودند، انجام شد. همه واحدهای مورد پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، عادات غذایی و بسامد مصرف مواد غذایی توسط پژوهشگر مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزارspss14 انجام شد. برای تعیین وجود تفاوت آماری در متغیرهای مختلف بین دو گروه مورد و شاهد از آزمونهای کای دو و تی مستقل استفاده شد.
یافتهها: در مبتلایان به سنگ، نسبت مرد به زن 98/1 به 1 بود. همچنین، بیشترین میزان شیوع سنگ در مردان در سنین 30 تا 50 سالگی و در زنان در سنین 40 تا 60 سالگی مشاهده شد. میانگین وزن و قد در دو گروه مورد و شاهد، تفاوت آماری نداشت، اما BMI در گروه مورد به طور معنیداری بیشتر بود(007/0=p). سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ در گروه مورد، بیشتر از گروه شاهد بود (59% نسبت به 9/31%) که از لحاظ آماری هم اختلاف معنیدار به دست آمد (001/0< p ). از لحاظ مصرف منابع غذایی، میانگین مصرف منابع غذایی کلسیم (048/0=p)، فسفر (001/0=p)، پتاسیم (0001/0p<)، ویتامینA (0001/0p<)، ویتامینD (0001/0p<) و ویتامینC (004/0=p) در مبتلایان به سنگ به طور معنیداری کمتر از افراد سالم بود، در حالی که میانگین مصرف منابع غذایی اگزالات، منیزیم و ویتامین 6 B در دو گروه تفاوت معنیداری نشان نداد. از بین منابع غذایی که مصرف آنها تفاوت معنیداری در دو گروه شاهد و مورد داشتند، منابع غذایی ویتامینA و ویتامینD در آزمون رگرسیون همچنان معنیدار بودند.
نتیجه گیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که عادات تغذیهای مختلفی، به ویژه میزان مصرف منابع غذایی کلسیم، فسفر، پتاسیم، ویتامینهای A، D و C با ایجاد سنگهای ادراری ارتباط دارند. با توجه به مشکلات درمان سنگهای ادراری و هزینههای آن، ارائه توصیههای تغذیهای و اصلاح الگوی رژیم غذایی میتواند روشی آسان و کم هزینه برای کاهش بار این بیماری بر فرد و جامعه باشد.
Shirazi F, Shahpourian F, Houshiar rad A, Hoseini F, Khachian A, Heidari S. Association between dietary factors and renal stones in adults. Iranian J Nutr Sci Food Technol 2009; 4 (1) :57-65 URL: http://nsft.sbmu.ac.ir/article-1-138-fa.html
شیرازی فاطمه، شاهپوریان فرنگیس، هوشیار راد آناهیتا، حسینی فاطمه، خاچیان آلیس، حیدری شیوا. بررسی فاکتورهای تغذیهای مرتبط با ابتلا به سنگهای ادراری در افراد بالغ. علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1388; 4 (1) :57-65